Mục lục
TÌM HIỂU CÁC LOẠI MÁY GIA CÔNG CNC
Đối với dân cơ khí, không còn lạ gì với những máy CNC sử dụng trong gia công và chế tác. Nhưng với những người không chuyên và mới tìm hiểu về ngành nghề này, chúng ta cùng tìm hiểu về máy CNC.
- Máy CNC là gì
CNC – Computer Numerical Control là một dạng máy điều khiển tự động có sự trợ giúp của máy tính. Trong đó các bộ phận tự động được lập trình để hoạt động theo các sự kiện tiếp nối nhau với tốc độ được xác định trước để có thể tạo ra được mẫu vật với hình dạng và kích thước yêu cầu.
- Ưu điểm của máy CNC
So với các máy điều khiển công cụ bằng tay, sản phẩm từ máy CNC không phụ thuộc vào tay nghề của người điều khiển, mà phụ thuộc nội dung và chương trình lập trình được đưa vào máy. Người điều khiển chỉ chủ yếu theo dõi kiểm tra các chức năng hoạt động của máy.
Sử dụng máy móc vào gia công và chế tác đem lại độ chính xác cao vượt trội so với chế tác thủ công. Thông thường các máy CNC có độ chính xác máy là 0,001mm. Hơn nữa, tốc độ cắt và hiệu quả cao hơn thấy rõ. Nhờ cấu trúc cơ khí bền chắc của máy, những vật liệu hiện đại như kim loại cứng hay oxit có thể sử dụng tốt hơn.
Điểm cộng lớn cho máy CNC là thời gian gia công ngắn hơn, linh hoạt hơn trong lập trình, tiết kiệm thời gian điều chỉnh máy và đạt tính kinh tế cao trong việc gia công hàng loạt các sản phẩm nhỏ. Máy tiêu hao do kiểm tra ít, giá thành đo kiểm tra giảm, thời gian hiểu chỉnh máy nhỏ và tiện lợi trong việc gia công hàng loạt.
- Nhược điểm của máy CNC.
Máy CNC có những nhược điểm như giá thành chế tạo máy cao hơn. Quy trình bảo dưỡng và giá thành bảo dưỡng, sửa chữa máy do vậy cũng cao hơn bình thường. Vì sử dụng máy tính lập trình, nên đòi hỏi người đứng máy phải có tay nghề cao và nắm rõ cách vận hành cũng như hoạt động, điều chỉnh máy.
Dù vậy, sử dụng máy CNC trong gia công và chế tác vẫn đem lại những ưu điểm vượt trội trong sản xuất đại trà với khả năng hoạt động hiệu quả, tiết kiệm thời gian, nhân lực và giảm giá thành sản xuất.
2.Cấu tạo máy CNC cơ bản
- Các bộ phận, chức năng của máy CNC
Về mặt kết cấu cơ bản thì máy CNC cũng có đầy đủ các bộ phận, chức năng như máy công cụ thông thường.
Tuy nhiên, máy CNC có độ gia công chính xác hơn nhiều so với máy công cụ truyền thống bởi có những đặc điểm cấu tạo riêng biệt.
Đó là có thêm hệ thống xử lý và điều khiển bằng máy tính, bàn phím nhập dữ liệu, màn hình truy xuất thông tin và theo dõi quy trình vận hành máy.
- Phân loại các loại máy CNC.
– Theo các loại máy, có thể chia thành các loại máy khoan, máy phay, máy tiện,… và các trung tâm gia công CNC. Các trung tâm có khả năng thực hiện gia công nhiều loại bề mặt và sử dụng nhiều loại dụng cụ khác nhau.
– Phân chia theo hệ điều khiển:
+ Các máy điều khiển điểm tới điểm. Ví dụ: máy khoan, khoét, mày hàn điểm, máy đột…
+ Các máy điều khiển đoạn thẳng: các má có khả năng gia công trong quá trình thực hiện dịch chuyển theo các trục.
+ Máy điều khiển đường, bao gồm các máy: Máy 2D, máy 3D, điều khiển 2D1/2, điều khiển 4D, 5D.
Phân loại cụ thể hơn:
Trong công nghiệp sản xuất, máy CNC có khá nhiều tiêu chí để phân loại. CNCsẽ chỉ ra những tiêu chí đó ngay sau đây, tùy theo từng mục đích sản xuất cụ thể mà Quý vị có thể tham khảo đó là:
- Phân loại theo phương pháp truyền động: Gồm truyền động điện, thủy lực, khí nén.
- Phân loại theo phương pháp điều khiển: Gồm điều khiển điểm, điều khiển đoạn, điều khiển theo đường cắt (Gồm máy 2D, máy 3D, Điều khiển 2D1/2, hoặc điều khiển 4D, 5D).
- Phân loại theo phương pháp thay dao: Gồm thay dao bằng tay, hoặc phương pháp tự động kiểu rơ-vôn-ve, trống mang dao hay băng tải dao.
- Phân loại theo kiểu kích cỡ phôi sản phẩm có thể gia công.
- Phân loại theo kích cỡ máy và trọng lượng máy.
- Phân loại theo số lượng trục của máy.
- Phân loại theo hệ điều hành: Có thể là của Fanuc, Siemens, Fagor, EMCO,…
- Phân loại theo chức năng hoạt động: Máy khoan CNC, Máy tiện CNC, Máy phay CNC, Trung tâm gia công, Máy gia công tia lửa điện EDM…
3. Máy khoan CNC
Đây là loại máy khá phổ biến trong các xưởng gia công cơ khí ở Việt Nam hiện nay.
Máy khoan CNC gồm có những loại sau:
- Máy khoan 2 trục: 2 trục X và Y được điều khiển bằng lập trình, có thể định vị chính xác vị trí của các lỗ cần khoan trên mặt phẳng. Về chiều sâu lỗ, ta có thể điều khiển bằng CAM hoặc bằng tay cũng được.
- Máy khoan 3 trục: Chiều sâu Z cũng được lập trình để máy có thể gia công.
- Máy khoan 4 trục: Đầu trục chính có thể xoay để khoan các lỗ nghiêng.
4. Máy tiện CNC
- Chức năng gia công cũng như các loại máy tiện truyền thống nhưng khác ở chỗ là có hệ thống điều khiển bằng máy tính, và có 2 trục tiện trở lên.
- Lý do phải có 2 trục tối thiểu đó là 1 chuyển động của bàn xe dao dọc theo trục Z và ngang trục X để gia công các biên dạng tròn xoay bất kỳ, cũng như khoan, khoét các lỗ có tâm trùng với tâm trục chính.
5.Máy phay CNC
- Có 2 dạng chính là máy phay CNC dạng đứng và máy CNC dạng ngang.
- Số trục điều khiển đồng thời cùng một lúc thường là 3 trục trở lên, theo các phương cắt X, Y, Z trong không gian cắt.
- Chức năng gia công gồm phay mặt phẳng, phay đường biên, phay mặt cong, khoan, khoét, doa lỗ, taro-ren.
6.Trung tâm gia công
- Đây cũng là một dạng máy công cụ CNC nhưng khả năng gia công của nó rộng hơn các máy tiện CNC hay máy phay CNC.
- Trung tâm gia công có thể thực hiện được nhiều nguyên công gia công chi tiết chỉ với 1 lần gá phôi sản phẩm.
- Ngoài ra, trung tâm gia công có thể tự động thay đổi dụng cụ cắt và điều khiển được nhiều chuyển động gia công đồng thời (3 trục trở lên).
Có những loại trung tâm gia công sau:
+ Trung tâm gia công tiện phay kết hợp
+ Trung tâm gia công phay đứng
+ Trung tâm gia công phay ngang
+ Trung trâm gia công vạn năng
7.Máy gia công tia lửa điện EDM
Là loại máy CNC thích hợp cho việc gia công các loại vật liệu có độ cứng cao (nhưng phải dẫn điện), gia công các bề mặt 3D phức tạp sau khi đã gia công thô bằng gia công cơ, gia công các khe hẹp và sâu, gia công góc hẹp, tạo vết nám cho bề mặt khuôn đúc các sản phẩm nhựa, cắt profile cho các khuôn dập, khuôn đùn ép.
Có 2 loại máy trung tâm tia lửa điện là:
Máy gia công tia lửa điện có điện cực định hình
Máy cắt dây CNC
8.Ưu nhược điểm của máy CNC
- ưu điểm của gia công cơ khí chính xác mang lại như:
Không đòi hỏi quá cao về độ cứng của vật liệu gia công. Có thể gia công được hầu hết tất cả các nguyên vật liệu. Nhất là những nguyên vật liệu có độ cứng cao.
Độ nhẵn của bề mặt sản phẩm và độ chuẩn xác về tỷ lệ, kích thước cao hơn nhiều so với những sản phẩm cơ khí được gia công bằng những phương pháp khác.
Gia công tiện CNC và gia công phay CNC các sản phẩm có hình dáng phức tạp và độ chính xác cao (0.01mm), đặt biệt chuyên gia công các trục xoắn trên máy phay CNC 4 trục hoặc tiện CNC 3 trục. Ưu điểm nổi bật của gia công cơ khí chính xác là có khả năng gia công hầu hết bất kì loại vật liệu nào mà chỉ cần tác dụng của lực cơ học không đáng kể.
v.v…
- Nhược điểm của gia công cơ khí chính xác
Gia công cơ khí là một trong những ngành nghề quan trọng và không hề dễ dàng hiện nay. Và cũng bởi vì đặc thù nghề nghiệp nên những người trong nghề cũng gặp phải không ít khó khăn. Và thêm vào đó, gia công cơ khí CNC là một trong những công nghệ mới mẻ nên người vận hành cũng gặp không ít rắc rối. Vậy hãy cùng xem đó là những khó khăn nào nhé!
9.Những khó khăn của gia công cơ khí
Gia công cơ khí là những hoạt động gia công thông qua hệ thống máy móc hiện đại để giúp cho năng suất lao động được tăn cao hơn. Với công nghệ gia công CNC, người áp dụng phương pháp này sẽ thông qua một bộ điều khiển kết nối với máy tính và toàn bộ chương trình sẽ được lập trình sẵn trên hệ thống và chỉ việc nhấn nút để sử dụng.
Các sản phẩm được gia công cơ khí thông qua hệ thống CNC sẽ mang đến cho người sử dụng những sản phẩm thực sự đồng đều, sắc nét và chính xác cực cao bằng một tốc độ cực nhanh. Tuy nhiên thì phương pháp này cũng gây ra những khó khăn lớn cho người sử dụng vì nó còn khá mới mẻ. Cụ thể:
- Đa số những sản phẩm máy móc từ công nghệ CNC đều nhập khẩu từ nước ngoài như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Pháp, Đức,… nên vấn đề ngôn ngữ đã khiến nhiều thợ gia công cơ khí gặp nhiều khó khăn.
- Hơn nữa, do làm việc thông qua hệ thống máy tính, người dùng bắt buộc phải hiểu các công đoạn phức tạp và đi theo đúng chu trình xử lý của máy móc. Điều này hoàn toàn khác so với phương pháp làm truyền thống nên khi thực hiện cắt laser theo yêu cầu, kỹ sư cơ khí thường khá bỡ ngỡ và mất nhiều thời gian mới có thể làm quen.
9.Vậy làm thế nào để giúp gia công cơ khí CNC đạt hiệu quả?
Để gia công cơ khí cnc đạt hiệu quả cao hơn, cần đơn giản hóa các khâu xử lý của máy móc và thiết lập chế độ làm việc trên máy cnc với ngôn ngữ dễ hiểu (nếu sử dụng hoàn toàn bằng tiếng Việt là điều tuyệt vời nhất, hoặc tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến hiện nay).
Kết hợp với đó, các cơ sở gia công cơ khí cần phải nâng cao tay nghề, kinh nghiệm cũng như trình độ chuyên môn của nhân viên cơ khí. Việc thường xuyên mở các lớp đào tạo, cập nhật phương pháp cắt laser mới nhất chính là các để doanh nghiệp của bạn không tụt hậu và có sức cạnh tranh lớn trên thị trường hiện nay.
Ngoài ra thì chính người thợ gia công cũng cần phải tự trau dồi kiến thức thông qua sách báo và những người đồng nghiệp của mình để giúp việc sử dụng công nghệ gia công CNC đạt hiệu quả tốt nhất.